EUROPEJSKI SZLAK KOLEI WARSZAWSKO-WIEDEŃSKIEJ
W województwie łódzkim podróż Szlakiem Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej (143 km) zajmuje 3 godziny (nie uwzględniając postojów i zwiedzania obiektów zabytkowych znajdujących się na Szlaku). Szlak to część kolei warszawsko-wiedeńskiej, zwanej ówcześnie Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską, która była pierwszą koleją wybudowaną z inicjatywy Polaków na terenie Królestwa Polskiego w latach 1845-46. Szlak ten funkcjonuje od ponad 160 lat mogąc pochwalić się interesującą historią i nie do przecenienia rolą jaką odegrał w historii. Dziś nadal ma wiele do zaoferowania w postaci cennych miejsc, interesujących obiektów ważnych pod względem historycznym, jak i kulturowym oraz przyrodniczym, nie wspominając o jego wciąż ważnej funkcji komunikacyjnej. Na trasie przebiegu Szlaku zaznaczono miejscowości węzłowe, które jednocześnie są miejscami kreującymi jego tożsamość:
Podróżując Szlakiem nie można pominąć Łodzi - stolicy województwa. Od Koluszek można odbyć wycieczkę Drogą Żelazną Fabryczno-Łódzką, powstałą w 1865 r. z inicjatywy polskiego przedsiębiorcy i bankiera Jana Gottlieba Bocha. Połączenie kolejowe z Łodzi do Koluszek (27 km) pozwoliło na jeszcze bardziej dynamiczny rozwój ówczesnego miasta przemysłowego - rodzącej się potęgi włókienniczej. Do czasów współczesnych przetrwały liczne zabytki architektury świadczące o świetności Łodzi. Fabrykanckie wille i pałace, a także zespoły fabryczne Scheiblerów, Grohmanów, Poznańskich i Heinzlów stanowią unikalną wartość nie tylko w skali Polski, ale również Europy. Po mieście „czterech kultur” pozostały również ślady na łódzkich nekropoliach, w tym największym w Europie cmentarzu żydowskim. Niech zatem Łódź jako Europejskie Miasto Secesji, a także przykład urbanistyki (XIX w.), stanowi jedno z ważnych miejsc na turystycznym szlaku.
www.psmk.org.pl
EUROPEJSKI SZLAK CYSTERSKI
Szlak Cysterski w województwie łódzkim stanowi fragment Europejskiego Szlaku Cysterskiego, który został ustanowiony przez Radę Europy w 1990 r. w związku z 900. rocznicą urodzin Świętego Bernarda z Clairvaux (duchowego twórcy zakonu). Wędrówka szlakiem pozwala zaobserwować wpływ, jaki wywarły średniowieczne klasztory cysterskie na kulturę i tożsamość Europy. Szlak łączy obiekty związane z obecnością Cystersów, przebiega przez Polskę, Francję, Hiszpanię, Portugalię. W Polsce tworzy cztery pętle: Śląską, Wielkopolską, Kujawską i Małopolską, ta ostatnia przebiega przez teren województwa łódzkiego.
Obiektem kreującym tożsamość Szlaku Cysterskiego w województwie łódzkim jest klasztor Cystersów w Sulejowie Podklasztorzu - unikatowy w skali Polski, górujący nad malowniczą doliną Pilicy. Początki zakonu Cystersów w Sulejowie sięgają XII w. W XIII w. opactwo cieszyło się sławą jednego z najzamożniejszych w kraju. W obrębie murów znajduje się późnoromański kościół pw. św. Tomasza, budynki klasztorne z najcenniejszym kapitularzem, w którym urządzono muzeum prezentujące historię opactwa. Obronność obiektu podkreśla zachowany system umocnień, które powstawały od XIV do XVI w. wraz z wyróżniającymi się: Basztą Mauretańską, Wieżą Rycerską, Wieżą Attykową, Bramą Krakowską, Bramą Muzyczną, Wieżą Opacką. Do dnia dzisiejszego obiekt użytkowany jest przez Cystersów. Część klasztoru jest hotelem oferującym „powrót” do przeszłości.
Podróż Szlakiem Cysterskim przez województwo łódzkie to również możliwość odwiedzenia innych cennych obiektów zabytkowych w:
Wędrówka w poszukiwaniu śladów Cystersów prowadzi przez urokliwe zakątki Wyżyny Przedborskiej oraz doliny Pilicy. Z województwa łódzkiego można udać się na poszukiwania cysterskiego dziedzictwa do klasztorów w Wąchocku i Jędrzejowie.
EUROPEJSKI SZLAK ROMAŃSKI
Architektura romańska w Polsce rozwijała się od XI do XIII wieku pod wpływem sztuki niemieckiej, włoskiej i francuskiej dających wzorce dla powstania budowli zarówno sakralnych, jak i świeckich. Do dziś monumentalne budowle kościołów i klasztorów są niezwykłą atrakcją turystyczną. Można je odnaleźć jeszcze w wielu regionach Europy, w tym również na terenie województwa łódzkiego.
Szlak Romański to ponadregionalne trasy kulturowe powstające nie tylko na obszarze Polski, ale również Niemiec, Austrii, Włoch, Słowenii, Francji i Hiszpanii. W Polsce Szlak Romański zainicjowano pod koniec XX w. Łączy on miejscowości o przeszłości romańskiej, m.in. Gniezno, Kałdus, Kraków, Kruszwicę, Siewierz, Sulejów, Strzelno, Tum. W podróż Szlakiem Romańskim zapraszamy również do województwa łódzkiego, w którym znajduje się 7 zabytków architektury romańskiej. Jest to trasa samochodowa (445 km) prowadząca nie tylko przez miejscowości z zabytkami romańskimi, pozwala bowiem odkryć magię innych miast regionu m.in.: Łodzi, Sieradza, Warty, Uniejowa, Łęczycy, Brzezin, Tomaszowa Mazowieckiego, Piotrkowa Trybunalskiego, Wielunia. Zaproszeniem do podróży jest także przyroda parków krajobrazowych (Międzyrzecza Warty i Widawki, Wzniesień Łódzkich, Spalskiego, Sulejowskiego), dolin Pilicy i Warty, na których znajdują się duże akweny - Zbiornik Jeziorsko i Zalew Sulejowski. Szlak prowadzi przez obiekty romańskie:
Koncerty, festiwale, imprezy rozrywkowe i kulturalne, rekonstrukcje historyczne – to wszystko można znaleźć w województwie łódzkim. Oferta jest bogata i, co istotne, dotyczy wydarzeń odbywających się w ciągu niemal całego roku.
Festiwalem najmocniej integrującym cały region jest Wędrowny Festiwal Filharmonii Łódzkiej „Kolory Polski”. To cykl koncertów odbywających się w różnych miejscowościach, w rozmaitych obiektach i plenerach (wnętrza świątyń, dziedzińce zamkowe, parki i muzea), z pełną gamą muzycznych gatunków. Przez całe lato, w każdy weekend, muzyką rozbrzmiewają inne miejsca, zachęcając nie tylko do słuchania muzyki, ale także do poznawania całego województwa.
A skoro o muzyce mowa, to w Kutnie odbywa się Ogólnopolski Festiwal Jeremiego Przybory „Stacja Kutno” (poświęcony współtwórcy Kabaretu Starszych Panów, który uwiecznił Kutno w piosence i był honorowym starostą kutnowskim) Z kolei fani ostrej metalowej muzyki powinni pamiętać o Summer Dying Loud w Aleksandrowie Łódzkim.
W Łodzi znajduje się jedna z największych hal widowiskowych w Polsce – Atlas Arena, mogąca pomieścić kilkanaście tysięcy ludzi. Nic dziwnego, że organizowane są tu koncerty największych światowych gwiazd muzyki – gościli tu m.in. Rihanna, Shakira, Depeche Mode, czy Rod Steward. Odbywają się tu również wydarzenia sportowe najwyższej rangi – mistrzostwa świata czy Europy, m.in. w siatkówce, koszykówce lub enduro.
To w Łodzi odbywa się największa ilość rozmaitych imprez. Tą, która przyciąga najszerszą publiczność jest od kilku lat Light Move Festival. Festiwal Światła – towarzyszące mu instalacje, pokazy i mappingi w czasie jednego weekendu w magiczny sposób zmieniają centrum Łodzi.
Również inne wydarzenia mają swoją wierną, festiwalową publiczność – Triennale Tkaniny, Spotkania Baletowe, Festiwal Łódź Wielu Kultur, Festiwal Designu, to przykłady imprez, które bardzo mocno związane są z miastem i jego kulturą.
Również w innych miejscach regionu nie brakuje ciekawych wydarzeń. Co istotne, odwołują się one do lokalnej historii i słynnych mieszkańców związanych z regionem.
W Sieradzu odbywa się wyjątkowy festiwal ze sztuką fryzjerską w głównej roli – Open Hair Festival, nawiązujący do postaci Antoniego „Antoine'a” Cierplikowskiego – polskiego fryzjera o międzynarodowej sławie, w Kutnie Festiwal Szaloma Asza, który tu się urodził, a w Radomsku co roku ma miejsce Festiwal 3 x Różewicz, dedykowany twórczości pochodzących stąd braci Różewiczów. Z kolei w Piotrkowie długą tradycję mają Międzynarodowy Festiwal Sztuki Interakcje oraz Trybunały Uśmiechu (dawniej Trybunały Kabaretowe).
Dwa wyjątkowe festiwale związane są z lokalną historią „roślinną” – Święto Róży w Kutnie oraz Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw w Skierniewicach. Znajdą tu coś dla siebie zarówno zwolennicy piknikowej atmosfery i plenerowych koncertów, jak również zagorzali miłośnicy florystyki i ogrodnictwa.
A może coś bardziej aktywnego? Grabów koło Łęczycy szczyci się długą tradycją gry w palanta. Ale uwaga – mecze odbywają się tylko raz w roku, we wtorek po Wielkanocy (w ten sposób Grabowianie wydłużają święta!). Z kolei latem w Wieruszowie odbywają się Ogólnopolskie Zawody w Wyścigach Drezyn Ręcznych.
Łódzkie ma również bogatą ofertę dla miłośników rekonstrukcji historycznej. W Skansenie Rzeki Pilicy
w Tomaszowie co roku latem odbywa się Piknik Militarny, z kolei w Łodzi w listopadzie ma miejsce Piknik Niepodległościowy. W podobnym klimacie, choć z zupełnie inną epoką w tle, są turnieje rycerskie, a także pokazy średniowiecznego rzemiosła, które odbywają się na zamkach w Łęczycy, Tumie, Uniejowie, czy Inowłodzu.
Imprezą związaną ze wczesnym średniowieczem jest Mokoszowisko, odbywające się na terenie rekonstruowanej osady w Rzeczycy. Nie ma tu turniejów i walk rycerskich, jest za to odtwarzanie historycznych rzemiosł, zwyczajów i wierzeń. Z kolei w Leszczynku koło Kutna, gdzie przez szereg lat odbywała się Odyseja Historyczna, obecnie można wziąć udział w Odysei Napoleońskiej przybliżającej, w otoczeniu odnowionego dworu i parku, realia początku XIX w.
