lodzkie.pl

EUROPEJSKI SZLAK ROMAŃSKI

Architektura romańska w Polsce rozwijała się od XI do XIII wieku pod wpływem sztuki niemieckiej, włoskiej i francuskiej dających wzorce dla powstania budowli zarówno sakralnych, jak i świeckich. Do dziś monumentalne budowle kościołów i klasztorów są niezwykłą atrakcją turystyczną. Można je odnaleźć jeszcze w wielu regionach Europy, w tym również na terenie województwa łódzkiego.

                Szlak Romański to ponadregionalne trasy kulturowe powstające nie tylko na obszarze Polski, ale również Niemiec, Austrii, Włoch, Słowenii, Francji i Hiszpanii. W Polsce Szlak Romański zainicjowano pod koniec XX w. Łączy on miejscowości o przeszłości romańskiej, m.in. Gniezno, Kałdus, Kraków, Kruszwicę, Siewierz, Sulejów, Strzelno, Tum. W podróż Szlakiem Romańskim zapraszamy również do województwa łódzkiego, w którym znajduje się 7 zabytków architektury romańskiej. Jest to trasa samochodowa (445 km) prowadząca nie tylko przez miejscowości z zabytkami romańskimi, pozwala bowiem odkryć magię innych miast regionu m.in.: Łodzi, Sieradza, Warty, Uniejowa, Łęczycy, Brzezin, Tomaszowa Mazowieckiego, Piotrkowa Trybunalskiego, Wielunia. Zaproszeniem do podróży jest także przyroda parków krajobrazowych (Międzyrzecza Warty i Widawki, Wzniesień Łódzkich, Spalskiego, Sulejowskiego), dolin Pilicy i Warty, na których znajdują się duże akweny - Zbiornik Jeziorsko i Zalew Sulejowski. Szlak prowadzi przez obiekty romańskie:

• Tum z kościołem pw. NMP i św. Aleksego z XII w. Archikolegiata jest jednym z najcenniejszych zabytków polskiego romanizmu. Powstała jako jeden z pierwszych w kraju klasztorów i była opactwem benedyktyńskim. Świątynia została wzniesiona z obrobionych głazów granitowych. Do wnętrza prowadzi romański portal bogato zdobiony postaciami zwierzęcymi, motywami roślinnymi i figuralnymi. Surowe wnętrze zdobią: płaskorzeźba, fragmenty nagrobków oraz polichromia przedstawiająca Chrystusa, Madonnę, św. Jana i dwunastu Apostołów.
• Inowłódz z kościołem pw. św. Idziego z drugiej połowy XII w. Obiekt wzniesiony z lokalnego piaskowca góruje nad doliną Pilicy. Współcześnie w odrestaurowanym obiekcie elementy romańskie zachowały się tylko częściowo, jednak nie zmniejsza to jego rangi i budowla zaliczana jest do najcenniejszych zabytków województwa łódzkiego.
• Żarnów z kościołem pw. św. Mikołaja z drugiej połowy XII w. rozbudowywanych w wiekach później-szych. Elementami romańskimi są: poprzeczna nawa, zachodnia wieża, fragmenty ścian przylegające do prezbiterium, pilastry na bocznych ścianach nawy oraz okno.
• Sulejów-Podklasztorze z zespołem klasztornym opactwa Cystersów z przełomu XII i XIII wieku. Obiekt z zachowanymi elementami architektury romańskiej jest jednym z najcenniejszych założeń pocysterskich  nie tylko w Polsce, ale również w Europie.
• Strońsko z kościołem pw. św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic z przełomu XII i XIII w. Obiekt uznawano za jeden z najstarszych obiektów ceglanych w Polsce. Najcenniejszym elementem świątyni jest romański tympanon z piaskowca z płaskorzeźbą skrzydlatego smoka pożerającego szarańczę.
• Ruda k/Wielunia z kościołem pw. NMP i św. Wojciecha z zachowanymi fragmentami ściany z ociosanego piaskowca z XII w.
• Krzyworzeka z zespołem kościoła pw. św. Piotra i Pawła z XIII w., w którym najlepiej zachowanym elementem jest wolnostojąca romańska dzwonnica zbudowana z kamienia polnego.