Odcinek 15 jest częścią długiej na prawie 1500 km pętli zewnętrznej Łódzkiego Szlaku Konnego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który obejmuje całe województwo łódzkie mierząc w sumie 1817 km.
Odcinek 15 prowadzi przez urozmaicone tereny leśno-rolne objęte ochroną Otuliny Sulejowskiego Parku Krajobrazowego, stanowiącego pozostałość dawnej Puszczy Pilickiej. Do interesujących walorów przyrodniczych należy zaliczyć również Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Groty Nagórzyckie” z wydrążonymi w piaskowcu grotami. Zgodnie z legendą miejsce to służyło jako kryjówka dla zbója Madeja. Obecnie Groty Nagórzyckie ze względów bezpieczeństwa można podziwiać jedynie z zewnątrz, trwają jednak prace związane z ich zabezpieczeniem i udostępnieniem dla turystów jako podziemnej trasy turystycznej.
Jednym z ważniejszych obiektów na szlaku jest Państwowe Stado Ogierów w Bogusławicach, które zostało założone w 1921 r., na potrzeby armii polskiej w starym majątku biskupów kujawskich. Znane jest w całej Polsce z hodowli ogierów. Na jego terenie znajduje się zabytkowy park dworski z początku XIX w. Na jego obszarze znajduje się 21 pomników przyrody. Centralnym punktem zabytkowego parku, powstałego w wyniku przekształcenia w XIX wieku pierwotnego parku przydworskiego jest budynek pałacowy, którego wnętrza zdobią malowidła ścienne o tematyce hippicznej autorstwa Bohdana Kamińskiego. Pałac został zbudowany w połowie XIX wieku przez rezydującą w tutejszym majątku rodzinę dygnitarzy rosyjskich de Witte. Starsza, drewniana część budynku pochodzi z XVIII wieku. Innym ciekawym obiektem na terenie parku jest budynek biurowy zbudowany w końcu lat 30. XX wieku. Stał się siedzibą dyrekcji Państwowego Stada Ogierów.
Nieopodal Bogusławic znajduje się Wolbórz – jedna z najstarszych miejscowości w województwie łódzkim, który prawdopodobnie istniał już 4 tysięcy lat temu, a jego nazwa zmieniała się z biegiem lat (m.in. "Woybor", "Voibor", "Wojbor", "Olbórz", a w XVI w.
"Woyborz" i "Wolborz"). Pierwsza udokumentowana wzmianka o Wolborzu pochodzi z 1065 r., a od 1136 r. znany był jako osada targowa i gród kasztelański. Kasztelania należała do biskupów kujawskich, a Wolbórz stał się ich drugą siedzibą. Z miastem związana jest postać Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Prawa miejskie posiadał w latach 1273- 1870. Okres jego rozkwitu przypadł na XVI i poł. XVII w. Miasto wówczas posiadało ratusz na rynku, szpital, kilka browarów i młynów nad rzekami Wolbórką i Moszczanką, dwie kaplice i sześć kościołów. Do dnia dzisiejszego zachował się kościół pw. św. Mikołaja i dawny pałac biskupów kujawskich z barokowym parkiem geometrycznym z II poł. XVIII w., obiekty te są najcenniejszymi zabytkami Wolborza.
Kościół parafialny pw. św. Mikołaja został wybudowany prawdopodobnie w XV w. na miejscu pierwotnego kościoła jako jednonawowa świątynia w stylu gotyckim. W 1766 roku dokonano jego przebudowy. Obecny kościół jest trójnawowy z zachowanymi gotyckimi elementami. Znajduje się w centrum Wolborza przy Placu Jagiełły.
Zespół pałacowy w Wolborzu będący rezydencją biskupów kujawskich wybudowano w latach 1768-1773 wg projektu włoskiego architekta Franciszka Placidiego. Należy do najwspanialszych barokowych rezydencji w Polsce. Zespół składa się z pałacu, oficyn, pomieszczeń gospodarczych i kordegardy, dziedzińca paradnego oraz parku, który posiada jednoosiowy układ z aleją lipową prowadzącą do stawu. Park autorstwa tego samego architekta co pałac zaprojektowano na planie wydłużonego prostokąta (o wymiarach ok. 1200 x 120 m) o układzie jednoosiowym, opadający kilkoma tarasami z długim stawem, rozszerzonym na końcu. Po obu stronach osi rosły lipy w siedmiu rzędach, potęgując wrażenie przestrzenności ogrodu. Mimo późniejszych zniszczeń i zatarcia szczegółów ogólny układ parku pozostał czytelny do dzisiaj.
Będąc w Wolborzu warto zobaczyć także:
- Kaplice - św. Rocha z 1915 r. usytuowaną nad Wolbórką, św. Anny na cmentarzu parafialnym z lat 1886-87 i kapliczkę Czarneckiego tzw. „Szwedzką” prawdopodobnie z XVIII w.,
- Zabytkowe kamieniczki na rynku z XIX w.,
- Interesujące jest również zabytkowe założenie urbanistyczne starej części Wolborza w formie owalnicy pomiędzy dwiema rzekami Moszczanką i Wolbórką.
Nieopodal szlaku konnego znajdują się ponadto dwa rezerwaty leśne:
- Lubiaszów, w którym zachowały się wielogatunkowe, stare drzewostany, w tym najcenniejsze w całej Polsce środkowej naturalne stanowiska jodły, kolekcja dwustuletnich dębów szypułkowych oraz grupa 140-letnich modrzewi polskich oraz innych gatunków drzew takich jak grab zwyczajny, lipa drobnolistna, dąb bezszypułkowy, klon jawor, brzoza brodawkowata, osika i inne.
- Meszcze, gdzie na uwagę i ochronę zasługują stare drzewa, zwłaszcza lipy drobnolistne oraz jawor, grab i dąb.
- Dla miłośników przyrody czekają tu ogromne kompleksy leśne zlokalizowane wzdłuż Zalewu Sulejowskiego, słynne wśród miłośników grzybobrań.
- Więcej informacji dotyczących atrakcji i infrastruktury na szlaku odnaleźć można na kartach informacyjnych.
Pełne bogactwo krajobrazowe szlaku ukazują zdjęcia lotnicze umieszczone w galerii w folderze „Szlak Pegaza”.
Odcinek 14 jest częścią długiej na prawie 1500 km pętli zewnętrznej Łódzkiego Szlaku Konnego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który obejmuje całe województwo łódzkie mierząc w sumie 1817 km.
Szlak łączy dolinę rzeki Mrogi z doliną rzeki Pilicy, posiada liczne odgałęzienia łączące odcinek 14 z innymi odcinkami. W południowej części rozwidla się na dwi odnogi. Wschodnia odnoga dociera do doliny Pilicy w Spale, zachodnia odnoga natomiast dociera do wsi Wola Kutowa w okolicach Tuszyna.
Odcinek 14 w większości wiedzie przez tereny wiejskie, natomiast zagęszczenie terenów leśnych występuje na północ od Tomaszowa Mazowieckiego. Odcinek ten łączy dwa parki krajobrazowe. Na północy Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich, który został założony by chronić unikalne wyżynne krajobrazy na terenie Polski Środkowej, które występują w strefie krawędziowej Wzniesień Łódzkich. Piękny charakter wyżynny nadają parkowi duże wysokości względne, które tworzą naturalne punkty widokowe na nieskażony budownictwem przemysłowym krajobraz. Park jest stosunkowo mało zalesiony, 28% powierzchni parku. W jego granicach znajdują się jednak ciekawe elementy przyrody. W skład parku wchodzi Las Janinowski, największy w centralnej Polsce las bukowy oraz największy kompleks leśny w granicach miasta, czyli Las Łagiewnicki. Na południu znajduje się Spalski Park Krajobrazowy mający ponad 13000 ha powierzchni. Głównym jego atutem jest dolina rzeki Pilicy oraz rozległe kompleksy leśne stanowiące fragment
dawnej Puszczy Pilickiej. Meandrująca rzeka posiada wybitne walory krajobrazowe, stwarza też dobre warunki siedliskowe dla wielu gatunków roślin i zwierząt. W obszarze odcinka 14 występuje kilka rezerwatów w tym rezerwat przyrody Popień, chroniący stare lasy sosnowe i dębowe, rezerwat przyrody Gać Spalska, chroniący tereny bagienne, czy rezerwat Konewka, gdzie ochroną objęto świetlistą dąbrowę, w wieku 160–260 lat.
Miłośnicy zabytków kultury znajdą tu także wiele obiektów wartych zatrzymania się. W dolinie rzeki Pilicy warto zatrzymać się na dłużej w Spale i leżącym nieopodal szlaku Inowłodzu. Spała to duży ośrodek sportowo-rekreacyjny. To tu znajduje się Centralny Ośrodek Przygotowań Olimpijskich, gdzie najwięksi polscy sportowcy ćwiczą kondycję przed swoimi najważniejszymi występami w życiu. Puszcza Pilicka była jednak od stuleci miejscem polowań, najpierw polskich królów, a następnie rosyjskich carów. To dzięki tym polowaniom puszcza podlegała ochronie i do dzisiaj zachowały się kilkusetletnie okazy drzew. Pamiątką po polowaniach carów jest zabytkowa zabudowa w Spale, gdzie znajdowała się okazała rezydencja wraz z całym zespołem budynków – hotelami dla gości, oranżerią, czy koszarami dla ochrony. O ile sam pałac nie dotrwał do naszych czasów, to pozostałe budowle, wzniesione z charakterystycznej czerwonej cegły, nadal zdobią centrum miejscowości. W Inowłódzu znajduje się najstarsza
świątynia w województwie łódzkim, pochodzący z XI w. romański kościół św. Idziego. Obiekt ten wchodzi w skład Szlaku Romańskiego, łączącego wybudowane w tym stylu najstarsze budynki w całym kraju. W miasteczku warto zwiedzić także dawną synagogę i ruiny zamku gotyckiego.
W północnej części szlaku odwiedzić można zespoły dworskie z przełomu XIX i XX w. w Małeczu, Bukowie, Rudniku, Drzazgowej Woli, czy Kołacinie. Warte zainteresowania są także grodzisko i kurhan stożkowy w okolicach Będkowa, czy najdłuższy w Polsce bunkier w Konewce, służący do chronienia pociągów w czasie II wojny światowej.
Więcej informacji dotyczących atrakcji i infrastruktury na szlaku odnaleźć można na kartach informacyjnych.
Pełne bogactwo krajobrazowe szlaku ukazują zdjęcia lotnicze umieszczone w galerii w folderze „Szlak Pegaza”.
Odcinek 13 jest częścią długiej na prawie 1500 km pętli zewnętrznej Łódzkiego Szlaku Konnego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który obejmuje całe województwo łódzkie mierząc w sumie 1817 km.
<p>Szlak na tym odcinku prowadzi przede wszystkim doliną Pilicy, przez tereny leśne będące pozostałością dawnej Puszczy Pilickiej. Dzisiaj obszar ten jest chroniony w Spalskim Parku Krajobrazowym, a także w szeregu Obszarów Chronionego Krajobrazu. Najcenniejsze tereny objęto najwyższą, rezerwatową formą ochrony. Są to zarówno rezerwaty leśne „Spała” i „Jeleń”. W rezerwacie „Spała” można obejrzeć wyjątkowy egzemplarz sosny, tzw. sosnę na szczudłach – drzewo, które na wskutek erozji brzegu swoje korzenie przekształciło w palowe podpory. Unikatem jest także położony w granicach Tomaszowa Mazowieckiego rezerwat krajobrazowy „Niebieskie Źródła”, gdzie najcenniejszym obiektem są źródła krasowe – zjawisko powszechne na wyżynach, ale zupełnie wyjątkowe w pasie Nizin Polskich.
Przyroda obszaru przeplata się z walorami kulturowymi. Puszcza Pilicka była od stuleci miejscem polowań, najpierw polskich królów, a następnie rosyjskich carów. To dzięki tym polowaniom puszcza podlegała ochronie i do dzisiaj zachowały się kilkusetletnie okazy drzew. Pamiątką po polowaniach carów jest zabytkowa zabudowa w Spale, gdzie znajdowała się okazała rezydencja wraz z całym zespołem budynków – hotelami dla gości, oranżerią, czy koszarami dla ochrony. O ile sam pałac nie dotrwał do naszych czasów, to pozostałe budowle, wzniesione z charakterystycznej czerwonej cegły, nadal zdobią centrum miejscowości. Wyjątkową pozostałością po czasach „carskich” jest niewielka drewniana budowla przeniesiona do Skansenu Rzeki Pilicy w Tomaszowie – jest to toaleta, przeznaczona specjalnie do użytku dawnych władców Rosji i Królestwa Polskiego.
Skansen Rzeki Pilicy to również jedna z największych atrakcji turystycznych województwa. Jest to jedyny w Polsce skansen poświęcony rzece. Niemal wszystkie eksponaty w nim zgromadzone są związane z Pilicą. Głównym elementem zabudowy jest dawny młyn wodny, przeniesiony i zrekonstruowany w skansenie. Wewnątrz zachowało się kompletne wyposażenie, z elementami pochodzącymi z XIX w. Poza młynem jest tutaj największa w Polsce kolekcja kamieni młyńskich, a także wyjątkowa kolekcja niemieckich pojazdów wojskowych, wydobytych z dna Pilicy i będących pozostałościami po II wojnie światowej. Ze względu na udostępnianie zwiedzającym zbiorów, a także organizowanie licznych inscenizacji historycznych przypominających dzieje Nadpilicza, Skansen został w 2005 r. odznaczony Certyfikatem Polskiej Organizacji Turystycznej.
Niedaleko szlaku znajduje się również najstarsza świątynia w województwie łódzkim, pochodzący z XI w. romański kościół św. Idziego w Inowłodzu. Obiekt ten wchodzi w skład Szlaku Romańskiego, łączącego wybudowane w tym stylu najstarsze budynki w całym kraju.
Nadpiliczne lasy przez które prowadzi szlak, przede wszystkim sosnowe, posiadają bardzo korzystny mikroklimat. Już w XIX w. Inowłódz był stacją klimatyczną. Walory zdrowotne tych okolic wykorzystane zostały przy tworzeniu w Spale Centralnego Ośrodka Sportu, będącego Centrum Przygotowań Olimpijskich. Kompleks obiektów sportowych i rekreacyjnych wraz z pełnym zapleczem medycznym i rehabilitacyjnym pozostaje do dyspozycji nie tylko sportowców, ale również wszystkich chętnych turystów.
Pełne bogactwo krajobrazowe szlaku ukazują zdjęcia lotnicze umieszczone w galerii w folderze „Szlak Pegaza”.
Odcinek 12 jest częścią długiej na prawie 1500 km pętli zewnętrznej Łódzkiego Szlaku Konnego im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który obejmuje całe województwo łódzkie mierząc w sumie 1817 km.
Szlak na tym odcinku w swojej północnej części przebiega w większości przez tereny rolne, klucząc pomiędzy licznie występującymi na tym obszarze dworami ziemskimi, bądź założeniami parkowymi stanowiącymi świadectwo wcześniejszego istnienia takich dworów. Równinny charakter terenu tego fragmentu szlaku urozmaicają nieznacznie wcięte małe dolinki rzeczne i rzadko rozrzucone drobne skupiska leśne.
Charakter szlaku całkowicie zmienia się w jego południowej części położonej w obrębie Spalskiego Parku Krajobrazowego. Przebiega on tutaj głównie drogami i ścieżkami wytyczonymi w Lasach Spalskich, miejscami zbliżając się do malowniczej doliny Pilicy. Na tym odcinku szlak rozgałęzia się w dwie odnogi dające możliwość podróży zarówno prawym jak i lewym brzegiem głównej rzeki tego obszaru.
O atrakcyjności przyrodniczej odcinka 12 szlaku konnego mogą świadczyć liczne tereny objęte różnymi formami ochrony prawnej, gdzie oprócz wspomnianego Spalskiego Parku Krajobrazowego obejmującego dolinę Pilicy i znaczną cześć kompleksu Lasów Spalskich, znajdują się także tereny docelowych Zespołów Przyrodniczo-Krajobrazowych „Ptasia Góra” w okolicach Zawady, „Stara Wieś” oraz fragment „Doliny Strugi”.
Na uwagę zasługują również rezerwaty przyrody położone w sąsiedztwie szlaku:
- wodno-krajobrazowy „Rawka” obejmujący rzekę Rawkę od źródeł aż po ujście do Bzury, wraz z rozgałęzieniami koryta rzeki, starorzeczami dolinnymi oraz pasmem gruntów przybrzeżnych. Większość powierzchni rezerwatu zajmują łąki, lasy łęgowe i olszowe, fragmenty torfowisk oraz roślinność szuwarowa. Na skarpach rosną liczne okazałe dęby. Nurt rzeki jest miejscem występowania wielu gatunków ryb. Również bobry znalazły tam doskonałe warunki do rozwoju i w krótkim czasie rozprzestrzeniły się wzdłuż całej rzeki gnieżdżąc się w wykopanych norach w wysokich piaszczystych brzegach;
- leśny „Babsk” z fragmentem starego i dość rzadkiego lasu sosnowo-dębowo-grabowego z domieszką lipy drobnolistnej naturalnego pochodzenia w wieku 80 do 170 lat. Obwód najstarszych okazów drzew przekracza 2 metry. Teren rezerwatu ma charakter równinny, tylko cześć północno-zachodnia opada dość stromym stokiem ku płynącemu tu strumieniowi. Las jest widny, przejrzysty a drzewa rozmieszczone są luźno;
- leśny „Żądłowice” ze źródłami torfowiskami, występują tu mokre i mroczne olsy w dolinkach przeplatając się z widnymi i suchymi borami sosnowymi i dębowo-sosnowymi na piaszczystych wzniesieniach. Gnieździ się tam wiele gatunków ptaków m.in. bocian czarny, czapla siwa, żuraw oraz liczne ssaki leśne.
Na obszarze tym są również proponowane rezerwaty przyrody w Inowłodzu oraz „Źródła Ceteńki” i „ Dolina Studzianki”.
Odcinek 12 szlaku konnego w całości przebiega przez obszar znajdujący się w strefie wpływów dwóch krain historycznych: Ziemi Rawskiej i Ziemi Łęczyckiej, oraz w zasięgu kulturowego podregionu rawskiego.
W północnej części odcinka 12 warto zajrzeć do Babska i zobaczyć stojące naprzeciwko siebie kościół parafialny pw. św. Antoniego Padewskiego z początku XIX w. oraz doskonale zachowany zespół dworski z okazałym parkiem, w którym znajdziemy słynne dęby babskie.
Koniecznie należy też zajrzeć do Rawy Mazowieckiej, aby obejrzeć pozostałości zamku książąt mazowieckich i kilku zabytkowych kamienic w centrum miasta. W jej najbliższych okolicach można zawitać do Białej Rawskiej, niewielkiego miasteczka z doskonale zachowanym układem miasta średniowiecznego i kilkoma wartościowymi zabytkami z XVI i XIX w. Nieco dalej na południe od Białej Rawskiej warto zboczyć z szlaku, aby obejrzeć XVI w. kościół w Sierzchowach.
Szczególnie warto odbić też do Zespołu Klasztornego Filipinów w Studziannie-Poświętnem. Ten XVIII-wieczny kompleks wraz ze znajdującymi się w pobliżu kościołem pw. św. Józefa i kaplicą pw. św. Anny stanowią jedno z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych w województwie łódzkim.
Ciekawostką wartą zwiedzenia na odcinku 12 jest również szaniec, upamiętniający miejsce śmierci majora Henryka Dobrzańskiego ps. Hubal, którego imię nadano Łódzkiemu Szlakowi Konnemu. Szaniec znajduje się niecały kilometr od szlaku we wsi Anielin. Miejsce to zasługuje na szczególną uwagę właśnie ze względu na związek z patronem Łódzkiego Szlaku Konnego.
Odcinek 12 kończy się niedaleko Inowłodza, miasteczka o bogatej historii i o bardzo różnorodnych zabytkach, takich jak ruiny zamku z XIV w., romański kościółek pw. św. Idziego, synagoga z początku XIX w., czy cmentarz wojenny z 1914 r.
Więcej informacji dotyczących atrakcji i infrastruktury na szlaku odnaleźć można na kartach informacyjnych.
Pełne bogactwo krajobrazowe szlaku ukazują zdjęcia lotnicze umieszczone w galerii w folderze „Szlak Pegaza”.
