Przejdź do treści Przejdź do menu głównego Przejdź do wyszukiwarki

Charakterystyczną cechą typowych ogrodów francuskich jest regularność kompozycji. Drzewa i krzewy formowano i równo strzyżono. Aleje, szpalery, labirynty i punkty widokowe układały się w ogrodowe wnętrza o różnych funkcjach. Ważną rolę pełniły kontrast i światłocień, a ich uzyskanie polegało na zróżnicowaniu wysokości terenu w bezpośrednio sąsiadujących częściach ogrodu oraz dbałości o rozmaitość kolorystyki sadzonych roślin.

1_12.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Ogród miał przyciągać uwagę bogactwem kształtów i barw oraz rozmiarami, zdobiły go także liczne ławki, fontanny i rzeźby. Pałace i zamki, które wcześniej pełniły rolę ochronną, stały się częścią ogrodów poprzez zabudowę na planie podkowy z dziedzińcem pośrodku. Elementy podkreślające reprezentacyjność, takie jak strumyk, basen, aleja, pawilon ogrodowy, umieszczano wzdłuż osi ogrodu. W dalszej części ogrodu umiejscawiano charakterystyczne dla baroku i rokoka – labirynty, gabinety, boskiety oraz teatry ogrodowe.

2_7.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Ogród barokowy w stylu francuskim w Nieborowie został zaprojektowany pod koniec XVII wieku, prawdopodobnie przez Tylmana z Gameren, a jego rozbudową zajął się w latach 70. Szymon Zug. Dominują w nim rodzime gatunki drzew, jednak najokazalsze są dwa platany posadzone ok. 1770 roku. Ogród nieborowski posiada położone przed południową elewacją pałacu partery kwiatowe i niskie labirynty bukszpanowe oraz szeroką aleję lipową z trawnikiem dywanowym.

4_3.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Aleja została wytyczona na osi założenia pałacowego i otoczona symetrycznie rozplanowanymi po jej bokach gabinetami i boskietami, które uformowano ze strzyżonych szpalerów grabowo-lipowych. Od strony zachodniej ogród opiera się o wielki kanał w kształcie węgielnicy, za którym znajduje się park krajobrazowy, natomiast od zachodniej znajdują się zabudowania gospodarcze z końca XVIII wieku: oranżerie, stajnia, wozownia oraz domki oficjalistów dworskich.

6_3.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Po północnej stronie pałacu, w okolicy dziedzińca dojazdowego, położony jest Pawilon Myśliwski, w którym obecnie mieszczą się pokoje gościnne, a także budynek Manufaktury wzniesiony przez Szymona Bogumiła Zuga, gdzie znajduje się pracownia ceramiki artystycznej i biura administracji muzeum.

7_3.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Pałac i otaczające go ogrody są jedną z turystycznych wizytówek zarówno ziemi łowickiej, jak i całego województwa łódzkiego. Turystom polecamy odpoczynek w cieniu drzew, poznanie ciekawej historii Pałacu oraz obejrzenie wyjątkowej wystawy majoliki.

 

Chociaż z formalnego punktu widzenia Niebieskie Źródła od 1961 roku są rezerwatem to dla lokalnej społeczności teren ten od dawna pełnił funkcję parku, zwłaszcza że cały, prawie 29 ha obszar, leży w granicach administracyjnych Tomaszowa Mazowieckiego, przy drodze prowadzącej do Zalewu Sulejowskiego. Jest to też obszar doliny rzeki Pilicy, a wodno-krajobrazowy rezerwat przyrodniczy „Niebieskie Źródła” znajduje się na jej prawym brzegu.

1_6.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Powstanie rezerwatu wiąże się z ochroną źródeł krasowych oraz licznych siedlisk ptaków. Jego symbolem są kaczki krzyżówki. Główny kompleks wodonośny stanowią spękane wapienie jurajskie, z których wypływa woda przybierająca niebiesko-błękitno-zieloną barwę. Kolor wody jest efektem działań rozproszonego światła słonecznego i zależny jest od stanu pogody, stopnia nasłonecznienia bądź zachmurzenia. Dodatkowo urok wywierzysku nadają gejzery z piasku podrzucanego przez źródlaną wodę.

2_4.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Wydajność wód wynosi obecnie 80 l/s i jest znacznie niższa niż kiedyś, na co duży wpływ miała działalność człowieka. Temperatura wody wypływającej z wywierzysk wynosi ok. 9° C, natomiast w otaczającym je akwenie temperatura waha się między 6° C a 11° C w zależności od pory roku. Dlatego, że woda w zbiorniku nie zamarza przez cały rok Niebieskie Źródła są zimową ostoją wielu gatunków ptaków. W rezerwacie występuje ok. 75 gatunków ptaków, najliczniejsze to czernice, kaczki krzyżówki i łabędzie nieme. Spotyka się tu także gatunki rzadkie, takie jak remiz, zimorodek, ohar, gil, krętogłów i strzyżyk zwyczajny.

5_2.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Na terenie rezerwatu występuje prawie 400 gatunków roślin, w większości są to gatunki pospolite. Natomiast do tych nietypowych w tej części kraju gatunków roślin należą: wierzba czarniawa, rzeżucha niecierpkowa, turówka wonna, grzybienie białe oraz paprocie – nasięźrzał pospolity i nerecznica grzebieniasta.

6_1.jpg
fot. R. Jaszczyński

Roślinność wodna jest za to uboga, co związane jest głównie z warunkami termicznymi wywierzysk. Oprócz tego w rezerwacie rosną: ziarnopłon wiosenny, bluszczyk kurdybanek, podagrycznik pospolity i czeremcha zwyczajna.

 1_13.jpg
fot. D. Kwapisiewicz 

 

 

Jeden z pierwszych w Polsce klasycystycznych pałaców, mieszczący się w Walewicach, otacza park krajobrazowy założony przez W. Kronenberga w 1886 r. Obecnie park ma powierzchnię 13,5 ha i początkowo utrzymany był w stylu francuskim tj. w układzie regularnym, a później zmieniono go na krajobrazowy styl angielski. W parku nadal można podziwiać barokowe i klasycystyczne rzeźby wykonane z piaskowca: „Diana na polowaniu”, „Apollo z lirą”, Marsa i Wenus przy mostku czy „męża zbrojnego w stroju antycznym”.

1_5.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Położony malowniczo nad Mrogą, przypałacowy park w Walewicach wyróżnia się wyjątkowymi walorami przyrodniczymi, posiadając 70 gatunków i odmian drzew i krzewów, natomiast w jego północnej części znajdują się stawy pełne ryb, w których okolicy można spotkać łabędzie nieme, czaple siwe, mewy śmieszki, gęsi dzikie, a czasami bociany czarne i kormorany. Godne uwagi drzewa to: grujecznik japoński, grupa świerków białych, buki o czerwonych liściach, tulipanowiec. Od drogi wiedzie do rezydencji aleja lipowo-grabowa o długości 250 m.

2_3.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Park w Walewicach, wraz z zespołem klasycystycznej architektury, jest jednym z najcenniejszych i najpiękniejszych ogrodów województwa łódzkiego. Kompozycja wykorzystująca lokalne właściwości terenu, bogactwo form roślinnych, stary drzewostan oraz związek z historycznymi postaciami Napoleona i Marii Walewskiej czynią to miejsce chętnie odwiedzanym przez turystów.

3_2.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

 

Neorenesansowy pałac, świadczący o czasach przemysłowej potęgi Łodzi, zbudował najpotężniejszy łódzki przemysłowiec Karol Scheibler dla 19-letniej córki Matyldy, którą wydał za dyrektora swoich zakładów 31-letniego Edwarda Herbsta. Na utrzymanie przypałacowego ogrodu nie szczędzono środków, a według wspomnień przedwojennego ogrodnika bywało, że gdy pani domu budziła się rano to kwietnik za jej oknem wyglądał zupełnie inaczej niż wieczorem.

1_4.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Po wojnie ogród odgrodzono od drzew parkowych i rozległego stawu zasilanego przez rzekę Jasień. Ogród zrekonstruowała w 1989 r. architekt krajobrazu Grażyna Ojrzyńska, która odtworzyła układ kompozycyjny na podstawie zdjęć archiwalnych. Wtedy też po gruntownym remoncie otwarto rezydencję. Zrewitalizowany obiekt otrzymał międzynarodową nagrodę Europa Nostra. Zieleń harmonizuje z architekturą, w której, podobnie jak w ogrodzie, panuje nieskazitelny geometryczny porządek.

2_2.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

W tym zaprojektowanym w stylu francuskim ogrodzie, znajdziemy około setki gatunków i odmian roślin. Drzewa, które pamiętają XIX w. to przede wszystkim: lipa drobnolistna, kasztanowiec, jesion, buk, dąb i robinia akacjowa.

3_1.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

Zgodnie z ówczesną modą sadzono tu również okazy egzotyczne, takie jak skrzydłorzech kaukaski, sosna czarna oraz, obecnie poza ogrodem, bliżej stawu, kłęk kanadyjski i topola o obwodzie 4,30 m. Obok sędziwych drzew rosną: miłorząb dwuklapowy, tulipanowiec amerykański, sosna arizońska, żywotnikowiec japoński, korkowiec amurski, surmia (katalpa) oraz magnolie. Ogród, bogato porośnięty różami, wyróżnia rozmaitość krzewów, w tym liczne odmiany berberysu, bzy, żarnowce, forsycje, kaliny, azalie, bukszpany, irgi, ogniki, pigwowce i tawuły.

5_1.jpg
fot. D. Kwapisiewicz

 

 

 

 

 

 

Strona 2 z 4