lodzkie.pl

Od piątku, 27 czerwca w Muzeum Sztuki w Łodzi można oglądać wystawę W oku cyklonu. Modernizm w Ukrainie. To okazja zobaczenia, jak u naszych wschodnich sąsiadów rozwijała się sztuka nowoczesna w pierwszych dekadach dwudziestego wieku. Projekt był wcześniej pokazany w wielu miastach Europy, jednak jego łódzka odsłona jest wyjątkowa.

Dzieła prezentowane na wystawie to w zasadzie uchodźcy wojenni. Jesienią 2022 roku, gdy do Kijowa zbliżały się rosyjskie wojska, zostały wywiezione z tego miasta. Potem stały się częścią mobilnej wystawy, która objechała Europę. Była pokazywana w Londynie, Madrycie, Brukseli, Kolonii, Wiedniu. Jej łódzka odsłona to jednak nowy wybór dzieł z trzech ukraińskich muzeów: Narodowego Muzeum Sztuki Ukrainy, Muzeum Sztuki Teatralnej, Muzycznej i Filmowej Ukrainy oraz Narodowego Muzeum Ukraińskiej Sztuki Dekoracyjnej. Wyjątkowości nadaje jej fakt, że dzieła zostały zaprezentowane obok awangardowych prac ze zbiorów naszego Muzeum Sztuki, zwłaszcza artystów pochodzących z Lwowa, oraz z kilku kolekcji prywatnych. Przygotowana przez Muzeum Sztuki wystawa to jeden z najobszerniejszych dotąd przeglądów sztuki nowoczesnej z Ukrainy.

Wystawa opowiada historię modernistycznych artystek i artystów oraz ich eksperymentów, poprzez które starali się odnowić kulturę i autonomię Ukrainy. Zaprezentowane zostały kluczowe postacie i nurty, od secesji i neobizantynizmu po futuryzm i konstruktywizm. Zobaczyć można prace wybitnych twórczyń i twórców - Aleksandry Ekster, Mychajło Bojczuka, Ołeksandra Bohomazowa, El Lisickiego, Kazimierza Malewicza, Wasyla Jermiłowa.

Terytorium Ukrainy było przez stulecia podzielone pomiędzy różne imperia, jednak okresy suwerenności przyczyniły się do wykształcenia odrębnej tożsamości. W dziewiętnastym wieku ta narodowa świadomość znalazła odzwierciedlenie w sztuce i literaturze. Wpływ na rozwój kultury miała oczywiście skomplikowana historia, a jej kształt nadały wpływy środowisk ukraińskich, polskich, rosyjskich i żydowskich. Modernizm w Ukrainie rozwijał się w warunkach naznaczonych pierwszą wojną światową, rozpadem imperiów rosyjskiego i austro-węgierskiego, powstaniem niezależnej Ukraińskiej Republiki Ludowej (1918–1921) i wreszcie wchłonięciem ziem ukraińskich przez Związek Radziecki i II Rzeczpospolitą. Pomimo tego politycznego zamieszania był to okres rozkwitu ukraińskiej kultury.

W wernisażu wystawy wzięły między innymi udział Anastasia Bondar, wiceminister kultury i polityki informacyjnej Ukrainy, oraz Hanna Wróblewska, polska ministra kultury i dziedzictwa narodowego, która objęła wystawę patronatem obok Radosława Sikorskiego, ministra spraw zagranicznych, oraz Joanny Skrzydlewskiej, marszałek województwa łódzkiego.

aa/fot.pm