lodzkie.pl

Te najbardziej tradycyjne są w kształcie korony lub koła, bardziej współczesne to łodzie, zarys Polski, hostii czy serca. Wszystkie wieńce łączy jedno – obok chleba są najważniejszym symbolem dożynek i wyrazem wdzięczności za zebrane plony. W najbliższą niedzielę w Buczku poznamy najpiękniejszy wieniec Dożynek Województwa Łódzkiego.

Dożynki w Polsce mają długą tradycję – historia zabaw i uczt, którymi dziękowano za pracę przy żniwach sięga XVI wieku. Już wtedy gospodarzowi wręczano wieniec niesiony przez żniwiarki-przodownice. Był on najważniejszym symbolem święta plonów i podziękowaniem za żniwa, pracę żniwiarzy, ale i prośbą o błogosławieństwo na kolejny rok. Mimo upływu lat i rewolucji w pracy rolników, ta część się nie zmieniła. Wieńce dożynkowe – misternie zdobione ziarnami, kłosami, orzechami czy kwiatami polnymi - są zawsze na przodzie korowodu. Ich przygotowaniem zajmują się zwykle Koła Gospodyń Wiejskich lub lokalne stowarzyszenia. W zależności od rodzaju dożynek – gminnych, powiatowych, parafialnych czy wojewódzkich – wieniec reprezentuje dane sołectwo, gminę lub powiat. I tak samo, jak przed laty, wicie wieńca to rytuał związany z zapewnieniem pomyślności i urodzaju, a także znajomością symboliki poszczególnych zbóż czy roślin.

- Pszenica symbolizuje urodzaj dostatek, czyli chleb powszedni, żyto - siłę, odporność i wytrwałość w wierze, jęczmień to początek nowego życia, czyli zmartwychwstanie, ponieważ on dojrzewa bardzo powoli, dlatego jest jakby nowym życiem w wierze.  Natomiast owies to zdrowie i energia oraz Boże Błogosławieństwo dla ludzi. Len, który też się często używa, to czysta skromność, czyli maryjna czystość i pokora – opowiada Danuta Mońka z KGW w Zielkowicach w pow. łowickim. Wszystkie zbiera się na przełomie czerwca i lipca, a potem suszy. Tak samo jest z ziołami i częścią polnych kwiatów wykorzystywanych do dekoracji wieńca.

Panie z KGW w Zielkowicach swój robią na niedzielne dożynki parafialne w Łowiczu, ale potem ten sam wieniec będzie reprezentował sołectwo w dożynkach gminno-powiatowych. Pracują głównie popołudniami, głównie w damskim gronie. – Robimy to od prawie 30 lat, to już jest spore doświadczenie i lata praktyki – dodaje pani Danuta. W tym roku KGW z Zielkowic będzie miało wieniec w kształcie łodzi. To nawiązanie do hasła tegorocznego roku liturgicznego, czyli „Pielgrzymi nadziei”. – Robimy wieńce bardziej nowoczesne i co roku staramy się nawiązywać do ważnych wydarzeń np. na 100-lecie odzyskania niepodległości był orzeł – opowiada pani Danuta.

Przygotowania wieńca trwają już od dwóch tygodni, a po dożynkach konstrukcja stanie obok tych z poprzednich lat. Zgodnie z tradycją, dożynkowy wieniec stał w stodole przez cały kolejny rok, a potem był palony. Te robione przez gospodynie z Zielkowic są na tyle wytrzymałe, że stoją dłużej i służą innym kołom, które pożyczają je na swoje dożynki.

Podczas tegorocznych Dożynek Województwa Łódzkiego w Buczku zobaczymy 24 wieńce. Wszystkie wezmą udział w konkursie na „Najpiękniejszy wieniec dożynkowy”. Oceni je specjalna komisja m.in. z udziałem etnografa, która zwróci uwagę na konstrukcję, kompozycję, wykorzystane techniki i materiały, ale i kreatywność autorów.  

Na zwycięzców konkursu czekają atrakcyjne nagrody. Laureaci pierwszego miejsca otrzymają 5000 zł, drugiego – 4000 zł, a trzeciego 3000 zł. Będą również wyróżnienia w wysokości 2 000 zł oraz nagroda specjalna w wysokości 2 500 zł za wyjątkowe wrażenia estetyczne. Dodatkowo,  wieniec, który zdobędzie I nagrodę, będzie reprezentował Województwo Łódzkie na Dożynkach Prezydenckich 2025.

Tegoroczne Dożynki Województwa Łódzkiego odbędą się już w niedzielę, 17 sierpnia, a  rozpocznie je dziękczynna msza święta w kościele św. Jana Chrzciciela (o godz. 11). Po niej (ok. godz. 12:15) widowiskowy korowód z udziałem Orkiestry Dętej z Buczku, zespołów ludowych, zarządu województwa i mieszkańców całego regionu, przejdzie do sceny obrzędowej. Tam, o godz. 12:45 rozpocznie się ceremoniał dożynkowy, czyli dzielenie chleba z tegorocznych plonów. Będzie też można usłyszeć przyśpiewki dożynkowe, a także poznać wyniki konkursów: na tradycyjną potrawę oraz najpiękniejszy wieniec dożynkowy.

Dożynki to hołd składany rolnikom, ale i wspólna zabawa po zakończonych żniwach. Na uczestników święta plonów czeka mnóstwo atrakcji. W samo południe wystartują strefy: KGW, na której 120 kół z całego województwa zaprezentuje regionalne smaki, strefa wystawców oraz strefa dla dzieci, na której wszystkie atrakcje i przekąski będą bezpłatne. Na scenie obrzędowej będzie można także pobawić się razem z zespołami ludowymi z naszego województwa. Wieczorem, od godz. 19:30 zapraszamy na drugą scenę, koncertową i na występy gwiazd. Zaśpiewają  zespół Zakopower, a po nim – o godz. 21 – Kayah.

Dożynki zostały objęte patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Współorganizatorem jest gmina Buczek.

kw

fot. DF