75. rocznica likwidacji getta w Łasku

niedziela, 20 sierpnia 2017
W Łasku odbyły się uroczystości związane z 75. rocznicą likwidacji getta żydowskiego w tym mieście. Uczestniczył w nich marszałek województwa łódzkiego Witold Stępień.

Historia obecności Żydów w Łasku sięga XVI w. Otrzymali różne przywileje, między innymi swobodę praktyk religijnych oraz handlu i rzemiosła, dzięki którym mogli swobodnie wyznawać swoją religię. Pod koniec XVIII w. w Łasku żyło 1327 Żydów, co stanowiło około 77% całej populacji. Okres zagłady społeczności żydowskiej rozpoczął się we wrześniu 1939 r. Według spisu ludności przeprowadzonego w 1940 r. Łask zamieszkiwało 3366 osób pochodzenia żydowskiego. 18 XI 1940 r. utworzono w mieście getto, które obejmowało swoim zasięgiem rejon dzisiejszych ulic: Żeromskiego, Zielonej i Kilińskiego. Żydom nie wolno było poruszać się poza nim w godzinach 6.00 – 17.00.

Od 1942 r. rozpoczęły się deportacje łaskich Żydów, z których 200 wywieziono do Nakła, 70 w okolice Poznania oraz 80 w głąb Rzeszy. 23 sierpnia przystąpiono do ostatecznej likwidacji łaskiego getta. Mieszkańców dzielnicy żydowskiej wypędzono z mieszkań. Chorych i stawiających opór zastrzelono na miejscu. Wymordowano chorych przebywających w szpitalu. W sumie ofiarami tej akcji mogło paść nawet 70 osób. Około 4 tys. ludzi zamknięto w łaskiej Kolegiacie, bez jedzenia i picia. Po trzech dniach ok. 800 osób przewieziono do getta łódzkiego, pozostałych zamordowano w Chełmnie nad Nerem. Po likwidacji łaskich Żydów Niemcy rozpoczęli systematyczne wyburzanie opuszczonych nieruchomości.

Uroczystości rozpoczęły się wystąpieniem burmistrza Łasku Gabriela Szkudlarka przed Kolegiatą Łaską. Stamtąd wszyscy uczestnicy przeszli na pl. 11 Listopada pod dom, w którym mieszkał Zygmunt Sosnowski. W latach okupacji niemieckiej pomagał Żydom i przez to został zamordowany w obozie w Majdanku. Jego historię przypomniał ks. prałat Ireneusz Kulesza, proboszcz parafii Archikatedralnej w Łodzi, dla którego Zygmunt Sosnowski był wujkiem.

Stamtąd udano się na cmentarz żydowski w Podłaszczu koło Łasku, gdzie pomodlono się w intencji wszystkich, którzy zginęli w getcie oraz podczas II Wojny Światowej. Na koniec w Łaskim Domu Kultury Albin Gajda zrobił wykład pt. „Wspólne dzieje, kultura i losy”.
(al)